Ultrazvučna dijagnostika
Da vam se pre desetak godina desilo da izvrnete članak na trčanju, povredite koleno na planinarenju ili rame u igri sa detetom, najverovatnije biste dobili uput za rendgen ili za magnetnu rezonancu. Danas, u svakom razvijenom zdravstvenom sistemu, prvi izbor za uspostvljanje precizne dijagnoze je ultrazvučni pregled.
Uznapredovala tehnologija i edukacija, kao i brojni benefiti poput neizlaganja zračenju, nižih troškova u odnosu na snimanje magnetnom rezonancom, kao i mogućnosti posmatranja struktura u realnom vremenu doveli su do toga da se sve veći broj klinika u svetu okreće ka ultrazvuku kao prvom metodu mišićno-skeletnog snimanja i dijagnostifikovanja sportskih i zglobnih povreda.
Ipak, dijagnostički ultrazvuk nije dostupan u svakoj klinici jer zahteva intezivnu dodatnu obuku i veliko iskustvo kako bi se iskoristio njegov pun potencijal. U Srbiji se koristi retko, a mesto gde je pacijentima dostupan je naša ordinacija u kojoj preglede vrši Dr Goran Rodić, svetski priznat stručnjak i jedan od utemeljivača ultrazvučne dijagnostike mekih tkiva vezanih za povrede tetiva, mišića, ligamenata i zglobova.
Šta je ultrazvuk?
Ultrazvuk ili sonografija je metoda snimanja koja koristi visokofrekventne zvučne talase za prikaz slika struktura unutar ljudskog tela. Ova tehnologija, najpoznatija po tome što pomaže u prikazu bebe u stomaku trudnice, takođe omogućava prikaz mekih tkiva koja se ne mogu videti na rendgenu, i pruža mogućnost dinamičnog snimanja uglavnom tetiva i misića.
Pored toga što je manje štetan i maksimalno udoban za pacijente, ultrazvuk se pokazao kao precizna dijagnostička metoda i stoji rame uz rame sa magnetnom rezonancom. Idealan je dijagnostički metod za povrede mišića, ligamenata, tetiva, identifikovanje prisutnosti tečnosti unutar zglobnih prostora, uvećanja ovojnica kapsula, određivanja njihovog karaktera (akutna, hronična…) i brojnih drugih stanja.
Pacijentima omogućava brže dobijanje dijagnoze, trenutno planiranje lečenja i ubrzan put do oporavka.
Kako izgleda pregled u našoj ordinaciji
Koje su prednosti ultrazvuka?
Rezultati u realnom vremenu
Ultrazvuk pruža povratne informacije u realnom vremenu. Ukoliko se pregledom otkrije problem možemo vam odmah na ekranu pokazati šta nije u redu i započeti razgovor o opcijama lečenja. Dok rendgenski snimci i magnetna rezonanca proizvode statične slike – jednu tačku u vremenu u jednoj poziciji – ultrazvuk ima sposobnost prikazivanja anatomije i povrede u pokretu jer omogućava dinamičko snimanje. Tako, na primer, ukoliko vas ruka ili noga boli kada je pomerite na određeni način, možemo zapravo pratiti šta se dešava sa mišićima, tetivama i ligamentima dok su u pokretu.
Manja izloženost pacijenta
Ultrazvuk koristi zvučne talase za proizvodnju slika. Ne koristi zračenje kao rendgen, što omogućava produženo i ponovljeno snimanje ukoliko postoji potreba. Za razliku od magnetne rezonance, ultrazvuk ne koristi magnetna polja koja mogu uticati na pejsmejkere ili druge metalne implantate.
Manji broj pregleda
Za razliku od drugih metoda muskuloskeletnog snimanja, ultrazvuk ne zahteva odlazak u druge ordinacije radi dodatnih pregleda. Posebno je koristan za dijagnostikovanje povreda teško pregledivih tkiva. Takođe, eliminiše se potreba za ležanjem u MRI aparatu ili zauzimanje neprijatnih pozicija prilikom rendgenskog snimanja.
Niži troškovi
Pregled ultrazvukom često košta manje od drugih dijagnostičkih snimanja, i najčešće je dovoljan da bi se postavila precizna dijagnoza i napravio plan lečenja.
Koje bolesti i stanja se mogu identifikovati ultrazvukom?
Rame
Upale tetiva mišića koje oblažu rameni zglob, degenerativne promene vezane za sluzne kese (burze), stanje hrskavice u ramenom zglobu kao i u zglobu između ključne kosti i lopatice, oštećenje tetiva u zoni ramena (osim rotatorne manžetne i tetiva bicepsa) kao i stanja deltoidnog mišića.
Koleno
Skakačko koleno, stanje ligamenata čašice, bočnih ligamenata, zadnjeg ukrštenog ligamenta, meniskusa, masnog jastučeta, sinovijalne membrane, stanje i eventualna oštećenja zglobne kapsule, oštećenja meniskusa, pristustvo stranih tela ili “zglobnog miša”, ciste…
Stopalo i članak
Povrede ligamenata, pregledi tetiva (upale, oštećenja, prekidi…), upale burzi u prostoru Ahilove tetive, upale ili oštećenja tabanske fascije, izlivi u skočnom zglobu (sinovijalna tečnost, krv, strano telo), soli urata kod gihta…
Lakat
Teniski lakat, golferski lakat, povrede vezane za lekranonsku burzu (tzv. Studentski lakat) gde se može identifikovati upala, prisustvo tečnosti i sl.
Zglob i šaka
Ligamenti, tetive, mišićna tela korena šake i grupa mišića opružača i savijača prstiju (De Kervenov sindrom)
Koja su ograničenja ultrazvuka?
Postoje slučajevi u kojima ultrazvuk neće moći da pruži potrebne informacije. Zvučni talasi ne prolaze dobro kroz guste strukture, a snimanje može biti blokirano tim objektima. Na primer, dok ultrazvuk može videti spoljašnju površinu koštanih struktura i zglobova, kao i meka tkiva oko njih, ne može prodreti kroz kost. Da bismo vizualizovali unutrašnju strukturu kosti ili unutrašnjost zgloba i dalje su nam potrebni rendgen ili magnetna rezonanca.
Uprkos ovim ograničenjima, ultrazvuk je najbolja opcija ukoliko nakon anamneze i kliničkog pregleda sumnjamo da je problem u mišiću, tetivi ili drugim mekim tkivima. To je važan alat koji može pomoći pacijentima da izbegnu nepotrebno izlaganje zračenju, uštede novac, na najbrži način dobiju dijagnozu i plan terapije i vrate se normalnim aktivnostima.
Ko je Dr Rodić?
Dr Goran Rodić je renomirani svetski stručnjak sa više od 30 godina iskustva u fizikalnoj medicini i rehabilitaciji.
Diplomirao je na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Beogradu 1983. godine, a specijalizaciju iz fizikalne medicine i rehabilitacije završio je 1988. godine.
Sa 30 godina postao je načelnik službe za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju Kliničkog centra Srbije, kao najmlađi načelnik u istoriji te institucije.
Punih 11 godina proveo je u FK Partizan kao prvi stalno zaposleni lekar od osnivanja ovog kluba, a kao sportski lekar radio je i u fudbalskim klubovima u Kini i Saudijskoj Arabiji gde je pružao medicinsku pomoć i članovima kraljevske porodice.
Više od 20 godina je lekar Narodnog pozorišta u Beogradu, osam godina je radio kao lekar pozorišta na Terazijama, šest godina kao lekar nacionalnog ansambla „Kolo“.
Višedecenijskim usavršavanjem i specijalističkim radom na klinikama, u institucijama i sportskim klubovima u zemlji i svetu stekao je retko kvalitetnu ekspertizu u dijagnostikovanju oštećenja i lečenju povreda lokotmotornog sistema, stanja vezanih za reumatološke i degenerativne procese i komplikacije u zglobovima, zglobnim kapsulama, tetivama, ligamenatima, mišićima i meniskusima.
Jedan je od začetnika ultrazvučne fizijatrijske dijagnostike u Srbiji i vodeći autoritet u ovoj oblasti.
Nakon precizne dijagnostike sledi izrada personalizovanog plana lečenja
Nakon uspostavljanja precizne dijagnoze pristupamo izradi personalizovanog plana lečenja. Fokus je na obnavljanju funkcije i smanjenju bola, a planovi su usmereni na osnovni uzrok problema bilo da je u pitanju povreda, hronično stanje ili rehabilitacija nakon operacije. U zavisnosti od dijagnoze, vašeg stanja i ciljeva kreiramo plan koji može uključivati manuelne terapije, terapeutske vežbe, fizikalne modalitete i specijalne tretmane.
Cilj je da u što kraćem roku, na što efikasniji i ugodniji način postignemo maksimalan učinak. Ponosno ističemo da zahvaljujući velikom iskustvu i ekspertizi, maksimalnoj posvećenosti i vrhunskoj tehnologiji u ordinaciji Dr Rodić uspevamo da u čak 80% slučajeva izbegnemo operaciju pri čemu postižemo iste ili bolje rezultate. Pritom, smanjujemo potrebu za medikamentima i omogućavamo vam da brzo (period oporavka naših pacijenata kraći je za čak 30%) i bez invazivnih procedura povratite kvalitet života koji ste imali pre nego što vas je zadesila određena povreda ili stanje.
U terapiji koristimo različite tretmane, odnosno terapijske modalitete koji su neizostavan deo sveobuhvatne fizijatrijske nege.
Terapije koje primenjujemo
Magnetoterapija
Magnetoterapija je fizioterapijska metoda koja koristi statička ili pulsirajuća magnetna polja za upravljanje različitim mišićno-koštanim i neurološkim stanjima. Anti-inflamatorni i analgetički efekti magnetnih polja pomažu u ublažavanju bola povezanog sa stanjima kao što su osteoartritis, tendinitis i mišićni spazmi.
Magnetoterapija stimuliše prirodne procese zarastanja i popravlja oštećena tkiva kod sportskih povreda ili postoperativne rehabilitacije. Povećanjem protoka krvi u zahvaćenom području, magnetoterapija pospešuje dostavu kiseonika i hranljivih materija koji su neophodni za zarastanje i regeneraciju. Takođe, magnetna polja ojačavaju mišiće, poboljšavaju koordinaciju i provodljivost nerava.
Koristimo različite tehnike magnetoterapije, uključujući statičke magnete inkorporirane u proteze i zavoje, PEMF uređaje za pulsirajuća magnetna polja i magnetoterapiju za celo telo.
Pročitajte više o Magnetoterapiji
Laseroterapija
Laseroterapija je visokoefikasna metoda u fizioterapiji koja pomaže u smanjenju bola, upale i ubrzanju zarastanja tkiva. Ovaj tretman koristi monohromatsku, koherentnu svetlost koja se precizno usmerava na zahvaćeno područje. Svetlosna energija se apsorbuje u ćelijama i pokreće procese koji smanjuju bol, upalu i poboljšavaju regeneraciju tkiva.
Jedna od glavnih prednosti laseroterapije je njena sposobnost da prodre duboko u tkiva što joj omogućava direktan uticaj na ćelijsku aktivnost. Laserom se podstiče oslobađanje endorfina, povećava protok krvi i stimuliše proizvodnja ATP-a, glavne energetske valute ćelija.
Laseroterapija je efikasna u lečenju raznih mišićno-koštanih stanja kao što su osteoartritis, tendinopatije (npr. teniski lakat, Ahilova tendinopatija), mišićna naprezanja i uganuća, neuropatski bolovi (npr. išijas, neuropatija), te zarastanje rana i uklanjanje ožiljaka.
U ordinaciji Dr Rodić koristimo najsavremeniju tehnologiju koja nam omogućava da prilagodimo tretman specifičnim potrebama svakog pacijenta.
Pročitajte više o Laseroterapiji
Ultarazvučna terapija
Ultrazvučna terapija je široko korišćena metoda u fizioterapiji koja pruža brojne prednosti za pacijente koji traže olakšanje bola, smanjenje upale i poboljšano zarastanje tkiva.
Termalni efekti ultrazvučnih talasa povećavaju protok krvi i smanjuju mišićne grčeve, što vodi do efikasnog olakšanja bola i nelagodnosti. Duboka toplota generisana ultrazvukom opušta napete i mišiće i pojačava fleksibilnost i opseg pokreta što je naročito korisno za stanja smrznutog ramena, raznih kontraktura i grčeva.
Pored toga, ultrazvučna terapija ima antiinflamatorne efekte koji smanjenju otok i upale što je naročito korisno kod stanja poput tendinitisa, burzitisa i artritisa.
Mehanički i termalni efekti stimulišu zarastanje oštećenih mišića, tetiva i ligamenata tako što podstiču formiranje novih krvnih sudova i stimulišu proizvodnju kolagena. Povećan protok krvi donosi više kiseonika i hranljivih materija u tretirano područje, ubrzavajući proces zarastanja i skraćujući vreme oporavka.
Ultrazvučnu terapiju koristimo i za lečenje raznih mišićno-koštanih stanja poput uganuća, naprezanja, tendinitisa, burzitisa, artritisa kao i za razbijanje ožiljnog tkiva i pospešivanje zarastanja hirurških rana. Često se kombinuje sa manuelnim terapijama i terapeutskim vežbama za optimalne rezultate.
Pročitajte više o Ultrazvučnoj terapiji
Elektroterapija
Elektroterapija je jedna od najzastupljenijih metoda koji koristi električne struje za stimulaciju nerava, mišića i tkiva u telu. U fizijatriji se elektroterapija koristi za lečenje različitih stanja i povreda lokomotornog sistema. Njom se tretiraju različita stanja kao što su hronični bol, neurološki poremećaji, mišićni spazmi. Koristi se u rehabilitaciji nakon moždanog udara, povreda kičmene moždine, traumatskih povreda mozga, slabosti mišića i atrofije, te zarastanja rana.
Postoji nekoliko tipova elektroterapije:
Transkutana Električna Nervna Stimulacija (TENS) koristi niske nivoe električne struje za stimulaciju nerava i smanjenje bola.
Električna Stimulacija Mišića (EMS) isporučuje kontrolisane električne impulse mišićima čime se uzrokuju kontrakcije koje jačaju mišiće i poboljšavaju cirkulaciju.
Interferencijalna Struja (IFC): Koristi više električnih struja koje se preklapaju i stvaraju terapijsku, niskofrekventnu struju unutar tela što pomaže u smanjenju bola i opuštanju mišića.
Galvanska Stimulacija: Galvanske struje pružaju kontinuiranu jednosmernu struju, koja smanjuje upalu i podstiče isceljenje tkiva.
Visokonaponska Električna Stimulacija (HVES) isporučuje kratke impulse visokonaponske struje koje stimuliraju mišićne kontrakcije i poboljšavajući cirkulaciju.
Glavne prednosti ove metode su neinvazivno upravljanje bolom bez lekova, poboljšanje funkcije mišića i ubrzanje rehabilitacije. U nekim slučajevima elektroterapija može pomoći pacijentima da izbegnu ili odlože operaciju.
Pročitajte više o Elektroterapiji
Kineziterapija
Kineziterapija je jedna od najčešćih metoda fizikalne terapije koja koristi terapijske vežbe i pokrete za poboljšanje mišićne snage, fleksibilnosti i opsega pokreta. Ova metoda lečenja je prilagođena svakom pacijentu pojedinačno i može se koristiti za lečenje različitih stanja kao što su različite povrede koštano-mišićnog sistema, hronični bol i neurološki poremećaji.
Preporučuje se pacijentima nakon operacije koji oporavljaju funkciju pokreta kako bi se smanjila mogućnost komplikacija kao što su tromboembolija, infekcija respiratornog trakta, kontrakture i slično, kao i da bi se održala opšta fizička sposobnost pacijenta.
Nakon određenih bolesti, operacija ili trauma mišići često oslabe, a pokretljivost zglobova se smanjuje. Tada pacijent oseća bol i nije u mogućnosti da potpuno pokrene zglob.
Kineziterapija se takođe preporučuje u slučajevima bolova u leđima, bolova u zglobovima, smanjene pokretljivosti zglobova nakon traume ili zbog lošeg držanja tela, kao i kod drugih poremećaja mišićno-skeletnog sistema.
Pročitajte više o Kineziterapiji
Terapeutska masaža
Neizostavan deo fizioterapijskih planova lečenja dizajniranih za pacijente koji se oporavljaju od povreda, pokušavaju da se reše hroničnog bola i povrate ili poboljšaju ukupnu fizičku funkciju.
Masaže pomažu u ublažavanju bola tako što smanjuju napetost mišića, pospešuju cirkulaciju i oslobađaju endorfin. Takođe, masažama se povećava opseg pokreta u zglobovima i fleksibilnost mišića, smanjuje upala ispiranjem mlečne kiseline i drugih metaboličkih otpadnih proizvoda, i pobuđuju prirodni procesi zarastanja tkiva.
Fizioterapeuti koriste različite tehnike masaže kao što su švedska masaža, masaža dubokih tkiva, terapija trigger tačaka, miofascijalno oslobađanje i sportska masaža. Često ih kombinuju sa drugim fizioterapijskim tretmanima poput terapeutskih vežbi, elektro ili ultrazvučne terapije i mobilizacije zglobova.
Terapijska masaža je dragoceni alat u arsenalu svakog fizioterapeuta jer pacijentima pruža siguran, neinvazivan i efikasan način za smanjenje bola, poboljšanje funkcije i unapređenje ukupnog blagostanja.
Fototerapija
Fototerapija odnosno terapija svetlom je inovativna metoda koja koristi specifične talasne dužine svetlosti kako bi se ubrzalo zarastanje tkiva, smanjio bol i upala i poboljšali ukupni rezultati rehabilitacije.
Naročito je korisna za olakšavanje bola kod stanja kao što su osteoartritis, tendinitis i neuropatski bol, smanjenje upale inhibiranjem inflamatornih medijatora, poboljšano zarastanje tkiva stimulacijom proizvodnje ATP-a i sinteze kolagena, te povećanu cirkulaciju koja donosi više kiseonika i hranljivih materija.
Postoji više vrsta fototerapije, pa tako, na primer, LLLT koristi niskointenzivnu lasersku svetlost za stimulaciju ćelijskih procesa i popravku tkiva, dok MIRE terapija koristi infracrvenu svetlost za povećanje protoka krvi i zarastanje dubokih tkiva. Ultraljubičasta terapija, kao što su UVB i PUVA, se koristi za lečenje kožnih stanja kao što su psorijaza i ekcem.
Fototerapija je potpuno neinvazivna i bezbedna alternativa invazivnim tretmanima i lekovima protiv bolova. Koristi se za lečenje mišićno-koštanih povreda, osteoartritisa, neuropatskog bola, zarastanja rana i kožnih stanja. Konsultacija sa kvalifikovanim fizioterapeutom je ključna za određivanje da li je fototerapija odgovarajuća za vaše specifično stanje. Fototerapija se često koristi u kombinaciji sa drugim terapijama za optimizaciju rezultata lečenja i ubrzanje rehabilitacije.
Pročitajte više o Fototerapiji
Punktiranje zglobova
Punktiranje zglobova ili artrocenteza je medicinska procedura u kojoj se igla ubacuje u zglob radi uklanjanja tečnosti (aspiracija) ili ubrizgavanja leka. Koristi se za dijagnostiku i terapiju.
Indikacije za punktiranje uključuju utvrđivanje prirode zglobne tečnosti (npr. infekcija), dijagnostikovanje stanja zglobova (npr. oštećenje meniskusa), uklanjanje viška tečnosti za smanjenje otoka i bola, kao i ubrizgavanje antibiotika, lekova protiv bolova ili drugih medikamenata.
Procedura se izvodi čišćenjem i dezinfekcijom mesta uboda, nakon čega se duga, tanka igla polako ubacuje u zglob. Tečnost se aspirira špricem ili se lek ubrizgava. Uobičajena mesta za punktiranje su ramena (subakromijalna bursa), kuk (trohanterična bursa), lakat (olekranonska bursa) i koleno.
Punktiranje zglobova je u najvećem broju slučajeva potpuno bezbedno ukoliko ga izvodi iskusan stručnjak. Moguće neprijatnosti uključuju privremeni bol, otok ili modrice.
Punktiranje zglobova je efikasno za dijagnostiku, smanjenje upale i bola, te ubrzavanje zarastanja kada drugi tretmani nisu dovoljni.
Pročitajte više o Punktiranju zglobova
Vratite se životu bez nelagode i bola.
Rano i precizno otkrivanje uzroka je prvi korak ka efiksnom izlečenju i brzom oporavku.